- Społeczeństwo dużo wymaga od nauczycieli i wychowawców, ale musi też doceniać ich trudną i bardzo odpowiedzialną pracę - Józef Winiarski.
    
    Zbliżający się Dzień Edukacji Narodowej skłania nas do bliższego zainteresowania się edukacją naszych dzieci oraz stanem nauczycielskim, który to stanowi o tej edukacji. Realizacja zadań szkoły związanych z nauczaniem i wychowaniem wiąże się ściśle z osobą nauczyciela. Stawiamy sobie pytanie, jakimi cechami winien odznaczać się nauczyciel, by skutecznie oddziaływać na ucznia i inspirować go do rozwoju.
    
    Najistotniejszą cechą nauczyciela jest miłość do dziecka, troska i zainteresowanie, które sprawiają, że nauczyciel po prostu chce nieustannie przebywać z dziećmi. Nauczyciel winien umieć przyjmować dziecko takim, jakie ono jest bez zastrzeżeń, respektując jego indywidualność, szanując jego wartość jako osoby. Winien dostrzegać w dziecku nie tylko złe cechy, ale przede wszystkim te dobre, aby wykorzystać je do podnoszenia w dziecku poczucia jego wartości. Kochać bez zastrzeżeń to ogarniać tym uczuciem również tych, którzy popełniają błędy i starać się je uświadamiać dziecku z pełnym zaufaniem na zdolność do poprawy.
    
    Nauczyciel winien odznaczać się odpowiedzialnością. Człowiek odpowiedzialny stara się wywiązać jak najlepiej ze spoczywających na nim obowiązków i przewiduje następstwa własnego postępowania. Wie, że odpowiada przed wychowankiem, przed Ojczyzną i Bogiem.
    
    Nauczyciela winna cechować cierpliwość nie tylko w bezpośrednich kontaktach z dziećmi, ale też w czekaniu na owoce swej pracy.
    
    Cechą dobrego nauczyciela jest wyrozumiałość. Nie może ona być mylona z pobłażliwością czy nadmierną ustępliwością. Wyrozumiałość pozwala zniżyć się nauczycielowi do poziomu dziecka, aby lepiej poznać jego indywidualny tok myślenia.
    
    Z wyrozumiałością łączy się tolerancja, polegająca na wnikaniu w intencje dziecka, niezrażaniu się jego błędami. Tolerancja pozwala rozwijać aktywność dziecka, jego inicjatywę i samodzielność. Nie należy jednak akceptować negatywnych zachowań.  Janusz Korczak mówił: „Pozwól dzieciom błądzić i radośnie dążyć do poprawy”. Dziecko, mając dobry przykład postępowania, łatwo przechodzi od wychowania sterowanego z zewnątrz do samowychowania.
    
    Nauczyciel winien być zrównoważony, tzn. pewny siebie, spokojny i odważny w działaniu, opanowany, wierzyć w siebie, we własne zdolności, gdyż spotyka wiele sytuacji trudnych, w których musi się odnaleźć. Powinien w zrównoważony sposób stawiać wymagania dostosowane do możliwości dziecka, zachowując przy tym konsekwencję w działaniu.
    
    Bardzo ważną cechą nauczyciela jest takt pedagogiczny. Jest to forma postępowania z ludźmi tak, aby ich nie urazić, aby zachować ich przychylność. Takt wymaga, aby intuicyjnie wyczuwać, co drugi człowiek czuje i myśli, przewidywać, jak zareaguje. Jest to ważne tak w kontaktach nauczyciela z uczniami, jak i z rodzicami i innymi osobami, bo dobro wychowania wymaga dobrej atmosfery pracy i opinii o szkole, a skonfliktowanie z otoczeniem to najgorsza rzecz, jaka może wystąpić w szkole.
    
    Nauczyciel jest osobą mniej lub bardziej naznaczoną ograniczeniami i negatywnymi uwarunkowaniami. Jak każdy człowiek przeżywa dobre i złe dni, choroby, kłopoty rodzinne, ekonomiczne, społeczne, osobiste. Wszystko to ma wpływ na nastrój i pracę pedagogiczną z dziećmi. Nauczyciele muszą więc w szczególny sposób pracować nad sobą, pokonywać własne ograniczenia i z pokorą dążyć do podnoszenia swej kultury pedagogicznej.

    (Źródło: „Cechy  nauczyciela wychowawcy” Urszuli Tokarskiej)

Zofia Bury