Narkotyki mają wpływ na organizm i psychikę człowieka. Ze względu na skutki działania, można wyróżnić następujące grupy narkotyków:
Opiaty, czyli pochodne opium (morfina, kokaina, heroina, kompot, mleczko opiumowe).
Środki psychostymulujące, czyli takie, które pobudzają i usuwają zmęczenie (kokaina, crack, amfetamina).
Pochodne konopi indyjskich (marihuana, haszysz, olej haszyszowy).
Halucynogeny, czyli substancje zmieniające percepcję (LSD, grzyby halucynogenne, extasy).
Leki nasenne i uspokajające (barbiturany, benzodiazepiny).
Inhalanty, czyli środki wziewne (eter, alkohol metylowy, benzyna, kleje, farby, rozpuszczalniki).
Skutki działania narkotyków zależą od rodzaju stosowanej substancji, jej ilości, drogi podawania oraz cech osoby ją przyjmującej, czyli ogólnego stanu fizycznego, wieku, wcześniejszych doświadczeń ze środkami odurzającymi, kondycji psychicznej.
Wszystkie opiaty wywołują uzależnienie fizyczne i psychiczne. Najszybciej i najsilniej uzależnia heroina. Nadużywanie opiatów sprawia, że pogarsza się ogólny stan zdrowia. Osoba uzależniona szybko traci na wadze, ma białą skórę, kłopoty z trawieniem i zaburzenia mięśniowe. Wzrasta jej wrażliwość na przykre doznania i ból. U kobiet mogą wystąpić zaburzenia cyklu miesiączkowego lub jego całkowity zanik. Osoba staje się drażliwa, odczuwa stany depresyjne, spada aktywność życiowa, ograniczają się kontakty z ludźmi. Duże dawki powodują zatrucie, śpiączkę, spadek ciśnienia krwi i temperatury ciała.
Przy środkach psychostymulujących występują bardzo zmienne nastroje, rozdrażnienie i agresja, bezsenność, gwałtowna gestykulacja. Bywają omamy wzrokowe, słuchowe, czuciowe. Spada waga ciała i apetyt. Pojawiają się zaburzenia rytmu serca, mdłości, wymioty, drżenie kończyn. Zbyt duże dawki amfetaminy i kokainy powodują zatrucie; występuje znaczne pobudzenie ruchowe, euforia, majaczenie, lęk, urojenia, bóle klatki piersiowej, zaburzenia rytmu serca, wysokie ciśnienie, biegunka, wymioty, dreszcze, poty, gorączka.
Marihuanę, haszysz i olej haszyszowy najczęściej pali się w grupach, na prywatkach i w nocnych klubach. Wszyscy stają się rozluźnieni, szczęśliwi, potrafią się śmiać godzinami. Łatwo nawiązują kontakty. Inaczej postrzegają czas i przestrzeń. Nie mogą się skoncentrować, zmniejsza się zdolność uczenia się, mogą wystąpić zaburzenia pamięci.
Nadmierna ilość konopi indyjskich może wywołać zatrucie – przyspieszenie myślenia, napady lęku, paniki, uczucie umierania, występowanie omamów i urojeń.
Pod wpływem halucynogenów zmienia się rzeczywistość, przedmioty nabierają nowych barw i kształtów. Pod wpływem LSD pojawia się skłonność do niekonwencjonalnych zachowań, zdarzają się np. próby latania, które kończą się często tragicznie. Ciśnienie najpierw wzrasta, po czym gwałtownie spada, źrenice rozszerzają się, pojawiają się drgawki, majaczenie, śpiączka.
Większe dawki leków nasennych i uspokajających powodują senność, zawroty głowy, zaburzenia pamięci, wahania nastroju. Po dłuższym zażywaniu zawęża się krąg zainteresowań, występuje osłabienie mięśni, drżenie kończyn, zaburzenia hormonalne, układu krążenia i oddechowego, choroby nerek i wątroby. Może nastąpić zatrucie z objawami opisanymi wyżej.
Środki wziewne wywołują uzależnienie fizyczne i psychiczne. Występują duże wahania nastroju, kłopoty ze snem, męczenie się. Cera jest blada, wyniszczona. Długotrwałe zażywanie może wywołać depresję, zaburzenia osobowości i zachowania antyspołeczne. Objawami zatrucia są: nagłe, gwałtowne pobudzenie z utratą przytomności, drgawki, obrzęk płuc, zaburzenia oddychania i krążenia, śpiączka. Może dojść do śmierci przez uduszenie się lub zadławienie.
Róbmy wszystko, co w naszej mocy, aby dzieci i młodzież nie sięgali po takie substancje, aby nie były one przedmiotem ich ciekawości.
(Na podstawie „ABC o narkotykach” Doroty Wawrzyn, „Wychowawca” 9/2017r.)
Zofia Bury