„Posiadanie talentu pedagogicznego nie jest tożsame z nieomylnością i wszechwiedzą na temat edukacji” - Karolina Piotrowska.
    
    O osobowości nauczyciela, jego powinnościach i zaletach mówi się niezwykle dużo.  Ale też od niego przecież zależy w dużej mierze przyszłość, bo to jego wychowankowie będą ją kształtować. Dlatego tak ważny jest etos nauczyciela. Tylko pedagog o właściwie ukształtowanym wnętrzu, o bogatym wnętrzu, roztacza wokół siebie zdrowy klimat wychowawczy.
    
    Dojrzały wewnętrznie nauczyciel odpowiedzialnie dba o rozwój i postępowanie zgodne z sumieniem, zdaje sobie bowiem sprawę, że w ten sposób przyczynia się do kreowania się określonej kultury uczniów. Tylko pozostając dobrze wewnętrznie uporządkowanym może przeciwstawić się sytuacji coraz bardziej widocznej we współczesnym świecie. Dziś sztuka ma za zadanie wprowadzać w porządek chaos. Dla przykładu podam opinię o jednej ze sztuk teatralnych, wypowiedzianą przez krytyka teatralnego Temidę Stankiewicz – Podhorecką. Mówi ona: „Całość zbudowana na szokowaniu widza obrzydliwościami zarówno w tematyce, jak i w wyrazie słownym oraz sytuacyjnym. Warstwa słowna to niemal same wulgaryzmy, ale już tak bardzo rynsztokowe, że chyba niżej zejść nie można.”
    
    Są spektakle, które godzą w podstawowe wartości i są zaprzeczeniem sztuki. Dziś każdy młody człowiek spotyka się z taką kulturą i aby się całkowicie nie zagubił, potrzebuje przewodników o dobrze ukształtowanym sumieniu. Dojrzały nauczyciel potrafi tworzyć wspólnotę wokół wartości, potrafi inspirować ucznia do wzrostu ducha, życia wewnętrznego tylko wtedy, gdy sam jest wolny wewnętrznie. Uzewnętrznia to w postawie do życia „być” a nie „mieć”. Proponuje taką wizję rozwoju osobowości, w której kluczowe znaczenie ma rozwijanie przez jednostkę takich cech osobowych, jak godność, odpowiedzialność i wolność, rozumność i świadomość samego siebie oraz twórczość. Te cechy wymagają od osoby wewnętrznego scalenia opartego na wartościach. Jeśli ich nie będzie miał pedagog, jego praca nie przyniesie oczekiwanych owoców.
    
    Ktoś powiedział, że prawdziwe życie jest spotkaniem. Takie spotkanie w relacji nauczyciel  -  uczeń jest przejawem mądrości i wspaniałym darem. Spotkanie nauczyciela o bogatym wnętrzu z uczniem, jego dialog z nim, otwarcie się na ucznia, stwarza szanse do refleksji, wymiany poglądów a także dostrzeżenia indywidualności. W dialogu dzieląc się prawdą i dobrem, człowiek odkrywa siebie w sensie wewnętrznego dowartościowania. W dialogu wzajemnie się ubogacamy, dzieląc się tym,, kim jesteśmy. Stąd tak ważny jest wysoki etos nauczyciela i jego bogactwo wewnętrzne. Trzeba umieć słuchać, ale też milczeć.
    
    Pozostawienie człowieka, zwłaszcza młodego, samemu sobie bez wiedzy o wartościach, to odcięcie go od prawdy o człowieku.
    
    Nauczyciel jest zobowiązany do traktowania ucznia podmiotowo, co zobowiązuje go do szanowania jego godności. Podmiotowość nauczyciela wiąże się z jego duchowością, hierarchią wartości oraz twórczą postawą, a to wpływa na proces relacji wzajemnych i odpowiedzialności za siebie i innych oraz tworzy warunki do własnej drogi rozwoju. We wzrastaniu w rozwoju nie może się obejść bez wzorów do naśladowania. Przykład życia nauczyciela to istotna sprawa w wychowaniu młodego człowieka.

Zofia Bury