Wybór przyszłej ścieżki nauki i zawodu to jedna z najważniejszych decyzji człowieka.  Każdy młody człowiek musi sobie odpowiedzieć  na pytanie: co będzie robił w przyszłości?  Są ludzie, którzy już niemal w przedszkolu wiedzą, kim chcą być i nigdy nie zmieniają tego pragnienia. Ja, zanim zaczęłam szkołę podstawową, bawiłam się tylko w szkołę i zawsze wiedziałam, że będę nauczycielką. Ale są i tacy, którzy podejmują swoje decyzje o wyborze  profilu szkoły czy studiów bez głębszego namysłu, kierując się „owczym pędem” – koleżanka czy kolega tam idzie, więc i ja też tam pójdę, czasem pokierują nimi rodzice też bez znajomości ich pragnień. Dobrze, jeśli na czas zorientuje się, że to nie to, co go w przyszłości zadowoli i w porę zmieni tok kształcenia.
    
    Decyzja o wyborze zawodu wywołuje czasem strach, bezradność. Tymczasem samodzielna i dobrze przemyślana decyzja może zagwarantować satysfakcję z wykonywanej w przyszłości pracy, co ma ogromne znaczenie. Zawód wybrany źle, nietrafnie, prowadzi do niezadowolenia i zniechęcenia; taka praca staje się udręką. Dlatego też planowanie przyszłości zawodowej jest zadaniem ważnym i wymaga przemyślenia.
    
    W pierwszej kolejności trzeba rozeznać swoje zainteresowania, uzdolnienia i umiejętności, po drugie – cechy charakteru, swą osobowość, wyznawane wartości i przekonania, po trzecie – predyspozycje i przeciwwskazania do wykonywania danego zawodu ze względu na stan zdrowia czy cechy charakteru. Zdolności w połączeniu z silnymi zainteresowaniami daną dziedziną są motywacją do jej zgłębiania i pomagają w osiągnięciu powodzenia w karierze zawodowej. Czynnikiem, który może mieć poważny wpływ na sukces zawodowy jest temperament człowieka i zespół cech osobowości. Ktoś energiczny i kreatywny raczej nie odnajdzie się w pracy biurowej, zaś roztrzepany i impulsywny może mieć kłopoty piastując stanowisko kierownicze czy też wymagające wytężonej uwagi i roztropności (lekarz, pielęgniarka itp.). Nie powinno się też wybierać zawodu pozostającego w sprzeczności z preferowanym systemem wartości. Wartości to przewodnik w kształtowaniu naszych postaw.
    
    Młody człowiek zanim wybierze kierunek swej kariery zawodowej, winien zdobyć jak najwięcej informacji o szkołach i uczelniach  -  typy szkół i klas, typy uczelni wyższych, perspektywy po ukończeniu danej szkoły czy uczelni, poznać bazę lokalową, oferowane dodatkowe możliwości rozwoju. Dokładne rozeznanie rynku pracy i ofert zawodów pozwoli uniknąć późniejszych rozczarowań. Jest bowiem wiele takich kierunków studiów, po których zdobycie pracy staje się prawie niemożliwe ze względu na znikome zapotrzebowanie tego typu pracownikami.
    
    Należy brać również pod uwagę czynniki zewnętrzne, które znajdują się poza człowiekiem, na które młody człowiek nie ma raczej większego wpływu. Mogą to być na przykład warunki finansowe, odległość między domem a szkołą czy uczelnią, choć te w dzisiejszych czasach mają mniejsze znaczenie.
    
    Każdy człowiek odpowiada za swoje życie i swoje wybory. Czasem tych wyborów trzeba dokonywać zbyt wcześnie. By podejmować je w sposób świadomy, powinien najpierw dobrze poznać siebie samego, swoje zalety, ale też i wady, zrozumieć swoje cele i potrzeby. Jest to długotrwały proces i winien się już zaczynać w szkole podstawowej, a rodzice powinni mądrze wspomagać dziecko w wytyczeniu tego celu.

Zofia Bury